BEDRİ BAYKAM, 80’Lİ YILLAR - CALIFORNIA “YENİ DIŞAVURUMCULUK AKIMININ ILK YILLARI”
27 ŞUBAT - 30 MART 2009
Bedri Baykam ‘80`li yılların Yeni Dışavurumcu dalgasının Türkiye`deki en önemli temsilcisi...
Amerika ve Avrupa – özellikle Almanya ve İtalya’da, birbirinden habersiz sanatçılar tarafından eş zamanlı olarak yapılan yeni tual resimlerle başlayan “Yeni Dışa Vurumculuk” akımının adı, 1982’de kullanılmaya başlandı.
Bedri Baykam 80’lerin bu ilk yıllarını California’da yaşadı ve bu stili henüz bir adı olmadan, birbirinden habersiz ve uzak meslektaşları gibi, ilk uygulayan sanatçılar arasında oldu. “1982’de benim yaptığım sanatın, sonradan adı Yeni Dışavurumculuk olarak konan uluslararası akımla paralelizme oturarak onun bir parçası olması, dönemin en önemli Amerikan, Fransız, Alman, İtalyan sanatçılarıyla beraber, o işlere eşzamanlı olarak imza atmam Türk sanat tarihine şunu getirmiştir; İlk defa bir Türk sanatçı batıyla eşzamanlı olarak uluslararası bir akımın işlerini üretmiştir. Yani takipçi değil, oluşturucudur”

‘80’li yıllardaki en iyi sanat yapıtlarının belirgin özellikleri renk ve biçim dolgunluğu, sunuş zenginliği bazı durumlarda da dramatik etki sağlamak için başvurulan anlatım yalınlığıydı. Bazen bu özellik sanatla ilgili önemsiz, kendine dönük düşünceleri, bazen de çok karmaşık ve önemli insan sorunlarını dile getirmek için kullanıldı. Bu dönemde 1970’li yılların kavramsal temelli sanat yapıtlarına olan yaklaşım geri planda kalmaya başlamış ve tual resmi yeniden geri dönüşünü ilan etmişti. Bu güçlü dönüş ile sanatçılar; “Yeni Dışavurumculuk” olarak adlandırılan bu süreçte kendi kültürel kökenlerine ilişkin açılımlar sağlarken resimlerinde salt modernizm öğelerinin yanına ilüstratif öğeler, hazır nesneler ekleyip farklı disiplinlerden; heykel ya da fotoğraftan da yararlandılar. Hikâyeleri basit ya da ağır olsun, Francesco Clemente, Anselm Kiefer, Julian Schnabel gibi eserleri güçlü sanatçılar ortaya çıktılar… Soyut Modernizm’in öğelerine karşı başkaldıran sanatçılar, büyük boyutlu dizi eserler ürettikleri gibi geniş bir konu yelpazesi de sunmaktaydılar.

Bedri Baykam’ın o yıllarda batılı meslektaşlarıyla eşzamanlı olarak New York, Paris ve İstanbul’da sergilenen, aynı anda ilk defa bir uluslararası sanat akımının paralel ve eşzamanlı olarak Türkiye’de yaşanmasını sağlayan bu dönem eserleri, Türk sanat tarihi adına da sanatçının en önemli dönemidir denilebilir. Sanatçının 80’ler ile başlayan ve sonraki sürecinin temellerini atan bu döneminin ilk başyapıtı “Fahişe’nin Odası” adlı çalışmasıdır.
Baykam devam eden süreçte “Yeni Dışavurumcu” eserlerinde daha fazla bilinçlenerek yine tualin sınırları dışında taşmadan, ama kavramsallığa doğru bir gelişim süreci yaşadı. Gittikçe büyüyen tuvallerinde artık sadece görsel değil, düşünsel-politik yaklaşımlarının izdüşümleri de giderek yer almaya başladı.

Yine bu yıllarda, 1984’te batı sanat ortamının tekelciliğine karşı “Modern Sanat Tarihi Batının Bir Oldu Bittisidir” manifestosunu yayınladı. Bu çıkış uluslararası alanda büyük bir ses getirdi.
Baykam’ın “Danton Kanını Boş Yere Kaybetmedi”, “ Elimden Geleni Yapıyorum”, “Yılanı Öldürseler”, “ New York İçilecek Denizdir”, “ İç Manzaralar Serisi” gibi kuşkusuz herbiri bir başyapıt niteliğinde olan 20 kadar eseri, 27 Şubat-30 Mart 2009 tarihleri arasında Mac Art Gallery’de görülebilir.