Fahrelnissa ile Nejad
Gökkuşağında İki Kuşak

İstanbul Modern, modern sanatımızın öncülerinden Fahrelnissa Zeid ve Nejad Devrim`in yapıtlarını ilk kez bir araya getiriyor. Yüzyılın ve Cumhuriyet`in ilk kuşaklarını temsil eden, anne ve oğlu buluşturan, Eti`nin katkılarıyla gerçekleşen "Fahrelnissa ile Nejad: Gökkuşağında İki Kuşak" sergisi 18 Mayıs 2006`da açıldı. Küratörlüğünü Haldun Dostoğlu`nun üstlendiği, hem yurt içi hem de yurtdışı kurum ve özel koleksiyonlardan oluşturulan 160 yapıt yer alıyor. İstanbul Modern Süreli Sergi Salonu`nda izlenebilecek olan sergi 1 Ekim`e dek sürecek.

1901 doğumlu Fahrelnissa Zeid, yüzyılın ilk kuşağını, 1923 doğumlu Nejad Devrim ise Cumhuriyetimizin ilk kuşağını temsil ediyor. Anne ve oğulu ilk kez aynı çatı altında buluşturan sergide,bu iki özel kuşağın sanat tarihimiz içindeki serüvenini izleyeceğiz. İki öncü ve özgün sanatçımızın yaşam öyküleri ile birlikte, soyut resim tarihimizin neredeyse en önemli eserlerini yaratan Fahrelnissa ile Nejad`ın kariyerlerindeki tüm dönemeçlerin en güçlü yapıtları da bir arada sergileniyor.

Sadrazam Cevat Paşa`nın kardeşi diplomat, komutan, fotoğrafçı ve tarihçi Şakir Paşa ile Giritli Sare İsmet Hanım`ın kızı olan Fahrelnissa Zeid, Osmanlı İmparatorluğu döneminde bir çok asker, idareci ve bilim adamı yetiştiren Şakir Paşa Ailesi`nden geliyor. Bir Osmanlı aydını olan aile, Cumhuriyet hümanistleri arasında önemli bir yer tutar. Fahrelnissa Zeid, Halikarnas Balıkçısı yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı ve ressam Aliye Berger`in kardeşi, seramik sanatçısı Füreya Koral`ın teyzesidir. Yazar İzzet Melih Devrim ile evliliğinden olan çocukları ise ressam Nejad Devrim ve yönetmen, tiyatro sanatçısı Şirin Devrim`dir.

İşgal İstanbulu`nda Sanayi-i Nefise`nin ilk kadın öğrencileri arasında yer alan Zeid, Türk kadınının Cumhuriyet öncesi modernleşme serüveninin ilk temsilcilerinden, İkinci Dünya Savaşı`nın gerilimli günlerinde Akademi`de eğitimini sürdüren Nejad ise modern sanatımızın öncülerindendir. Hem anne hem de oğul, savaşın hemen ertesinde mesleki kariyerlerini sürdürmek için özellikle soyut sanatın zirvesine doğru yükseldiği Avrupa`yı arena olarak seçmiştir. Her ikisi de Cumhuriyet`in resmi estetiğine kapılmadan, özgür sanat ortamını kendisine daha yakın bulmuş, birbirinden bağımsız sanat kariyerlerinin zirvesine bu ortamlarda ulaşmıştır.

İstanbul`da Büyükada`da aynı konakta başlayan ve dünyanın çeşitli köşelerinde birbirlerinden belki de habersiz, kimi zaman öfke ile sürdürdükleri yaşamları yine birbirlerinden çok uzaklarda sonlanmıştır. Fahrelnissa Zeid, Londra, Paris gibi metropoller dışında Avrupa`nın çeşitli kentlerinde kariyerini sürdürürken, eşinin vefatından sonra çalışmalarını, yaşamının sonuna kadar 1976 yılında gittiği Ürdün-Amman`da sürdürdü. Nejad Devrim ise 1946`da gittiği Paris`i, üstelik ününün doruğundayken 1968 yılında terkedip, Polonya`nın ücra bir kasabasına yerleşti ve hayata gözlerini orada yumdu.

"Fahrelnissa ile Nejad: Gökkuşağında İki Kuşak" sergisi, iki özgün sanatçımızın, anne ve oğlunun serüvenlerini yan yana izleme ve iki kuşağın farklı noktalardan başlayan yaratıcılık süreçlerini birlikte kaydetme olanağı verecek sanatseverlere.