Siyasi görüşü nedeniyle 1940’ların Türkiyesinden kaçmak zorunda kalan ve resim çalışmalarını sürdürdüğü Moskova’da ülke hasretiyle hayata veda eden ünlü ressam Jak İhmalyan (1922-1978), doğumunun 90. yılında, bir sergi ve kitapla anılıyor.

Paros Dergisi Genel Yayın Yönetmeni ve Sanat Danışmanı Mayda Saris’in Birzamanlar Yayıncılık’tan çıkan “Jak İhmalyan: Sürgünde bir Ressam” adlı kitabı, Beyoğlu İstiklal Caddesi’ndeki Yunanistan Konsolosluğu’na bağlı Sismanoglio Megaro Binası’nda düzenlenecek sergiyle okuyucuya ulaşacak.

Ressamın en verimli döneminin ürünlerinden örneklerin yer alacağı serginin açılışı kitap tanıtımıyla birlikte 24 Mayıs Cuma günü saat 19.00’da yapılacak ve 12 Haziran’a kadar hafta arası saat 15.00 – 20.00; Cumartesi-Pazar günleri ise 12.00 – 19.00 saatleri arasında gezilebilecek.

Saris’in, “uzaklarda, ülke hasreti çekerek hayata veda eden tüm sanatçıların anısına” ithaf ettiği kitabın önsözü, Jak İhmalyan’ın (1922-1978) yakın arkadaşı usta foto muhabiri Ara Güler’e ait. Büyük ustanın Jak İhmalyan’ın Moskova’daki atölyesinde çektiği fotoğrafları da kitaba ayrı bir değer katıyor. Ressamın çalkantılı yaşamını ve sanat yolculuğunu inceleyen kitapta, 1940’ların Türkiyesinde sanat, Jak İhmalyan’ın İstanbul’daki yaşamı, hapishane günleri ve sürgün yılları ele alınıyor.

Dostları Jak İhmalyan’ı Anlatıyor
İhmalyan’ın önemli eserlerini belgeleyen yaklaşık 400 adet tablosunun yanı sıra, kitapta sanat dünyasının ünlü isimleri ve yakın arkadaşlarının Jak İhmalyan’ı anlatan yazı ve röportajlarına da yer veriliyor. Bu isimler arasında Ara Güler, Abidin Dino, Aziz Nesin, Nuri İyem, Metin Deniz, Grigori Anissimov, Onnik Sıvacıyan, Sirarpi Acemyan dikkat çekiyor.

Ayrıca Jak İhmalyan’ın bizzat kaleme aldığı “Kimliğim ve Sanat Görüşüm” başlıklı yazı da, ressamın kişiliğini ve sanat anlayışını gözler önüne seren önemli bir belge niteliğinde.

İnsan yaşamının hem gündüzü, hem gecesini tuvale taşıyan Jak İhmalyan, formasyonunu Çağdaş Türk Resmi’nin ustalarından Bedri Rahmi Eyüboğlu ve Abidin Dino’dan almıştı. Fovizmin büyük ustaları, Matisse, Rouault, Vlaminck, Derain, Dufy, Braque ve Van Dongen de Jak’ın yaratıcılığının tetikçisi oldular. İhmalyan’ın binlerce büyük yağlıboya ve deseninin önemli bir bölümü Türkiye insanı ve toprağı üzerinedir. Yakın arkadaşı Nâzım Hikmet, şiir kitabını resimleyen İhmalyan’ın sanatına olan hayranlığını “Bir gün öyle şiirler yazacağım ki senin resimlerine layık olsun” sözleriyle ifade etmişti.

Jak İhmalyan’ın yapıtları başta Rusya olmak üzere Türkiye, Lübnan, Fransa, Almanya, Polonya, Bulgaristan, Yunanistan ve Ermenistan’daki müze ve koleksiyonlarda bulunuyor.

Ara Güler’in Jak İhmalyan Fotoğrafları da Sergide
Ömrünün son on yılı (1968-1978 arası) İhmalyan’ın verimliliğinin doruğa ulaştığı dönem oldu. Bu süre zarfında ürettiği yapıtlar, sanatçının özgün üslubunun, hayata ve insana olan bakışının başlıca tanıklarıdır. Küratörlüğünü Mayda Saris’in yaptığı sergi için sanatçının bu en verimli dönemini yansıtan resimler, özel koleksiyonlardan derlenerek bir araya getirildi. Fotoğrafın ustası Ara Güler’in sanatçının Moskova’daki atölyesinde çektiği fotoğraflar da serginin önemli bir bölümünü oluşturuyor.