İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti projeleri kapsamında, sanat yönetmenliğini ve küratörlüğünü Gültekin ÇİZGEN’in, proje koordinatörlüğünü Cenk GENÇDİŞ’in üstlendiği FOTOGRAF GEÇİDİ: İSTANBUL 2010’un on altıncı sergisi Reha GÜNAY’ın “KAYBOLAN İSTANBUL”, 18 Aralık 2010 Cumartesi günü saat 19.00’da gerçekleştirilecek kokteyl ile açılacak. Serginin katalogu da aynı gün izleyicilere sunulacak.

Fototrek Fotograf Merkezi’nde yer alacak sergi, 07 Ocak 2011 tarihine kadar ziyarete açık olacak.

Gültekin ÇİZGEN’in kaleminden “KAYBOLAN İSTANBUL” Sergisi
Bu sergi “Kaybolan İstanbul” başlığıyla Reha Günay’ın fotograflarından oluşuyor. Sergi, çok önemli bir emeğin yapılanması. Reha Günay’ın eski İstanbul’un aynı yerlerinden ve açılardan çektiği dünün ve bugünün fotograflarından oluşuyor. Bir tarafta o günün İstanbul’u ve bugün onun üzerine gelen yeni yapılar, yani kabul edilemez değişim. Neymiş, ne olmuş? Ne kaybettiğimizi bundan daha iyi anlatabilen fotografik bir çalışmayı hatırlamıyorum.

Reha Günay’ın otuz yıl önceki İstanbul’a dair fotografları bize ne söylüyor? Elbette sorulabilecek veya sorulması gereken sorular var. Keşke kentlerimiz fotograflarda izlenen o geleneksel yapıyı sürdürülebilseydi. Bu fotograflar mimari kültürümüzün nasıl bir şey olduğunu gösteren birer referans sayılabilir. Sevgili Reha Günay’ın değindiği gibi bugün o değerleri taşıyan bir sokak bile kalmadı.

Toplumlar kendilerini ifade etmede, yaratıcılık konusunda eğitilip toplumsallaştırıldıkları zaman, sorunları doğrudan akılcı bir biçimde çözebilirler. Bu yaklaşım mimarlara, şehircilere ve kent yöneticilerine düşen önemli bir dikkattir. Bu fotograflara bakınca bizde bu dikkatin olmadığını çok ciddi olarak anlıyoruz.

Reha GÜNAY’ın kaleminden “KAYBOLAN İSTANBUL” Sergisi
Aslında koruma dediğimiz tutum bir kültürün korunmasıdır. Ahşap evlerin arsaya göre şekillenmiş planları, dolap ve yüklükleri, çiçeklik nişleri, her odasında pasalarla desenlendirilmiş tavanları, koltuk pervazları ve göbekleri, bazı evlerde muşamba kaplı tavanların üzerine yapılan bezeme ve resimleri, sedirleri, sandalyelikleri, tablalı kapıları ve pervazları, en az 25 cm genişliğindeki döşeme tahtaları, tornada profillendirilmiş korkuluklarıyla asma döner merdivenleri, karosiman döşeli taşlıkları, bazısının çatı arası katları ve balkonları, cephelerindeki geniş tahta kaplamaları, kat silmeleri, köşe ve pencere pervazları, sürme pencereleri, kafesleri, barok kıvrımlı konsolları, Art-Nouveau veya Osmanlı Barok’u kapı ve balkon yaşmakları, saçak furuşları ve festonları, dekupe balkon korkulukları, mermer giriş merdiven ve sahanlıkları, tablalı çift kanatlı, pirinç tutamaklı sokak kapıları ve onların el yapımı koca kilitleri ve daha nice ayrıntıları vardır. Bütün bunlar bir kültürün ürünleri olduğu için dünyanın her köşesinde korunmaktadır.

Bu sergide görülen fotograflar 1965 yılından itibaren İstanbul’un çeşitli yerlerinde çekilmiştir. 2010 yılında tekrar aynı yerlere gittiğimde pek çok yapıyı yerinde bulamadım, hatta bazılarının yerlerini bile bulmakta zorlandım, referans noktaları kalmamıştı. Pek çok yapı da restorasyona uğramış! olarak karşıma çıktı. Eski İstanbul’la beraber bir yaşama kültürü de artık kaybolmuştu.