Arthur Miller'in aile, yaşam, özveriler, tercihler, koşullar üzerinden iki kardeşin kendileriyle ve birbirleriyle barışma mücadelesini konu alan Bedel, Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde...

Yönetmen: Emre Koyuncuoğlu
Çeviren: Nüvit Özdoğru
Dramaturg: Hakan Pişkin
Işık: Yüksel Aymaz
Efekt-Müzik: Çiğdem Borucu Erdoğan
Reji Ast.: Tuğba Tules Birincioğlu
Dekor - Kostüm: Berfin Aktaş – Ecehan Polar
Tonmaister: Ferhat Büküş

Oyuncular

Victor: Engin Alpateş
Esther: Serpil Özcan
Salomon: Ender Yiğit
Walter: Serkan Çetinkaya

(Bedel,  Tiyatro Ti ve Bağlantısızlar  ortak prodüksiyonudur.)

Bedel Ödedik mi?
Ödedik. Evet.

Değdi mi?
Elbette.

Ne kadar kısa, net sorular ve cevaplar değil mi? Yaşarken bu kadar kısa bir zamanda bu kadar net cevaplar pek çıkmıyor. Hiç birimizden. Koskoca hayatı, hayatımızı bize hatırlatan nesnelere, eşyalara, evlere, ağaçlara bakarken, hepsinin tek tek ne kadar anlamlı ve değerli olduğunu hatırlarken ve bir yandan da hepsinin sizin için değer, başkaları için ‘ikinci el’ ya da daha öte bir bakışla ‘çöp’, ‘atık’ veya anlamsız bir fazlalık haline geldiğini aynı anda algılamak..

Hangi açıdan geçmişi konuşsak?

‘Çöp’, ‘yıkım kararı alınmış bir bölge’ olarak mı? Yoksa sizin için var olan, sizi var eden hayat-i değerleri açısından mı?

Bir de şimdi, burada ‘hiç bir anlam ve değer ifade etmeyen’ ya da verdiğiniz/ödediğiniz ‘bedel’ kadar karşılığı olmayan ve elinizdekiyle ne yapacağınızı bilemediğiniz halen hazırda -ölmediğiniz için yaşamaya devam ettiğiniz ‘rahat’ bir hayatınız var. Ya da sizin için ‘değer’ olanı bilip, kaybolmasına izin vermemek için, ağır ‘bedeller’ ödediğiniz bir ‘değeriniz’ var. O zaman anlam var, o zaman birlik var. Ancak, siz yoksunuz.

Nerden bakarsak bakalım, bir ‘bedel’ ödemeden kaçamayız.. Ne tür bir bedel ödemişsek de, bu bizim kararımız olmalı. Olmalıydı. Bizim miydi? Karar mı vardı? İşte işler yeniden karışıyor...

Oyun tüm bu soruları/hesaplaşmaları aile, yaşam, özveriler, tercihler, koşullar, karakterler farklılıkları olan iki kardeşin kendileriyle ve birbirleriyle barışma ‘mücadelesi’ni mercek altına alıyor.

Oyun, dönüşüm geçiren bir kentte (New York) yıkım sürecindeki bir apartmanda bir aileye ait yıllardır dokunulmadan duran eşyaların yok pahasına elden çıkarma anıyla başlar. Aileden geri kalan iki erkek kardeş de hayatlarını dönüştürmek istemektedir. Geçmiş satılıktır ve pek para etmemektedir. Aslında tek tek bakıldığında ne değerlidir. Babanın , koltuğu, annenin harpı... ... Oyunda, iç yıkım, dışardaki yıkımla paralel gitmektedir. Oyunda ses kullanımı, ‘dışarıdan gelen sesin’ kapatılmaya çalışılması’ aslında trajik bir çabadır.

Arthur Miller ülkemizde çok oynanan bir yazar. Cadı Kazanı, Satıcının Ölümü, Bütun Oğullarım... ‘Bedel’ oyunu ise neredeyse ülkemizde iki nesile yabancı. çalışırken, oyunun her anının doluluğuna ve alt metin olarak duygu akışının  gücüne hayran kaldım.  Çok büyük bir usta. Ve tabi ki, yine tema: Aile. Aile olmak ne demek? Tekrar tekrar sorduğum ve soracağım sorulardan biri. Aslında Miller’in çoğu oyununda bir aile hikayesi anlatımının altından, dönemi yansıtan ancak her dönemde geçerliliği olacak güçte, toplumsal siyasi ve ahlaki sorunların tartışmaları yer alır.

Miller’ın ‘Bedel’ oyununun prova süreci öyle beklenmedik garip sonlar ve başlangıçların tanığı oldu ki... İnsan belki de saçma olduğunu bile bile şuna inanası geliyor. Bir konu ustunde yoğun düşunmeye başladığında sanki o karşılaşmaları kendine çağırıyorsun. Her oyunun provasında da bir yandan çalışmanın paralelinde bu yaşamsal karşılaşmalar gerçekleşiyor.

Bedel’i çalışırken de kendi ödediğimiz ‘bedelleri’ daha keskin görmek durumunda kaldık, bir anlamda. Tiyatro Ti, oyun tam çıkmıştı ki, bedellerden yorulduğunu ve tiyatro  adına aldığı bir sürelik ‘durma kararını’ paylaştı bizimle. Bu sonlar aynı zamanda birçok içsel ‘bedel’ sorgulamalarını hepimize getirse de, daha başka ‘dönüşümleri’ engelleyemedi. Böylece  ‘Bedel’ oyununun provaları yeni bir tiyatronun da oluşumunun habercisi oldu; ‘Bağlantısızlar’ .