100 Sinema Klişesi

“Kötü kalpli sarışın” bir klişedir. Aklımıza hemen Neriman Köksal gelir. Peki ama hangi filmde? Ya da “Kırmızı kablo mu, mavi kablo mu?” Evet, bu klişeyi de onlarca filmde gördük? Hangilerindeydi? Yönetmenlerin, oyuncuların, seyircilerin ve eleştirmenlerin klişeleri neler? Şenay Aydemir yazdığı “100 Sinema Klişesi” kitabında, yerli yabancı birçok filmde hafızalara kazınan sinema tarihinin klişelerini bir araya getirdi. Eğlenceli ve bilgi dolu bir sinema kültürü yolculuğuna çıkmaya hazır mısınız?

Her romantik komedi, her polisiye, her Western az çok sinema tarihi içinde şekillenmiş klişelerden barındırır. Asıl mesele o klişenin yerinde kullanılıp kullanılmadığıdır. Nihayetinde kahramanımız bütün engelleri alt edip, kötü adamlardan kurtulup sevgilisinin dudağına yapıştığında gözlerimizin buğulanıp buğulanmamasında düğümlenir sorun. Bazı yönetmenler bunu çok güzel yaparlar, bazıları da yüzüne gözüne bulaştırır.

Şenay Aydemir, klişelerle ilgili bir kitap hazırlama fikrinin “Peki, hangi filmde?” sorusuyla ortaya çıktığını söylüyor. Klişeler zamanla öylesine anonim hale gelip, seyirci o kadar çok klişeye maruz kalınca, doğal olarak bunların hangi filmde, nerede göründüğünü pek kolay hatırlayamıyor. Bir de, klişelere dair külliyat fazlasıyla dağınık, biraz da eksik olunca bunun içinden çıkması elbette pek kolay olmuyor. Şenay Aydemir, klişelerden bahsederken belli başlı bütün türleri bir araya getirmeye ve mümkün olduğunca filmlerden örnekler vermeye dikkat etmiş. Böylece okurun hafızasında hiç olmazsa bir görüntü oluşsun ve “Hangi filmde?” sorusuna bir nebze yanıt verilsin istiyor. Aydemir çalışmasının adını özellikle “film klişeleri” değil de “sinema klişeleri” olarak koymuş. Çünkü klişelerin sadece filmlere özgü olmadığının altını çiziyor. Yönetmenlerin, oyuncuların, seyircilerin ve eleştirmenlerin de kendi içlerinde tekrarlayıp durdukları klişeleri olduğundan meseleyi filmden çıkarıp sinemaya doğru genişletme olanağı yakaladığını belirtiyor.