Türk Müziği`nin Uluslararası Tanıtımına Katkı

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Klasik Türk Müziği Yönetmenliği çalışmaları kapsamında, Osmanlı İmparatorluğunun geniş coğrafyası ile dünyaya yayılan ve günümüzde de müzik camiasının ilgi odağı olmaya devam eden ‘Türk Müziği’, kolay anlaşılabilir ve ulaşılabilir, referans niteliğinde bir kaynak yayınla uluslararası kamuoyuna sunuluyor.

Günümüzde, yerli ve yabancı çevrelerce, üzerinde bilimsel araştırma ve uygulama çalışmaları yapılan Türk Müziği, uluslararası müzik çevrelerine hitap edebilecek önemli bir “kolay tanıtım” kaynağına, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı’nın katkılarıyla kavuşmuş oldu. Türk Müziği’ne has özel ritim kalıplarını ve ses sistemini, yabancı dilde, sade ve anlaşılır bir üslupta açıklayan “Turkish Music Makam Guide” adlı İngilizce yayın, Türk müzik kültürüne yönelik uluslararası ilgi açısından büyük bir boşluğu doldurmayı amaçlıyor.

“Turkish Music Makam Guide”, 6 Ekim Çarşamba günü, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Klasik Türk Müziği Yönetmenliği’nin ev sahipliğinde, Klasik Türk Müziği Yönetmeni Mehmet Güntekin ve kitabın yazarı, İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu tanbur sanatçısı Murat Aydemir’in katıldıkları bir basın toplantısıyla tanıtıldı. Basın toplantısı, Murat Aydemir’in tanburuyla gerçekleştirdiği performansla sona erdi.

Kitap tanıtım toplantısına ev sahipliği yapan İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Klasik Türk Müziği Yönetmen Mehmet Güntekin: “Tarihte, Osmanlı Devleti’nin geniş coğrafyasıyla paralel bir etki gücüne sahip olan Türk Müziği sistemi, bugün de ilgi odağı olmaya devam ediyor. Günümüzde, Avrupa’da ve Amerika’da Türk Müziği üzerine yoğun şekilde bilimsel araştırmalar ve uygulama çalışmaları yapılıyor. Ancak ilgi odağı olan bu müzik, uluslararası müzik çevrelerine hitap edecek bir ‘kolay tanıtım’ kaynağından bugüne kadar mahrumdu.” dedi ve sözlerine şöyle devam etti: “Turkish Music Makam Guide, Türk Müziği’nin ne olduğunu en belirgin hatlarla öğrenmek isteyen yabancılara yönelik olarak, en çok kullanılan 60 makamı, Türk Müziği’nin ana enstrüman olan tanburla seslendirerek anlatıyor ve kitabın metinleriyle, ekindeki 2 CD’de yer alan ses kayıtları işitsel bir bütünlük sağlıyor. Ayrıca kitap, Türk Müziği’ne özel ritm kalıplarını ve ses sistemini, sade ve anlaşılır bir üslupta açıklıyor. Yabancı dilde böyle bir yayının gerçekleştirilmesi, Türk Müziği kültürüne yönelik ilgi açısından çok önemli ve büyük bir boşluğu dolduracak” dedi.

Kitabın yazarı, İstanbul Devlet Klasik Türk Müziği Korosu tanbur sanatçısı Murat Aydemir: “Yaklaşık on senedir tanbur ve lavta dersleri veriyorum. Bu süre zarfında genellikle bireysel olarak Türk Müziği çalışmış, Türkiye’de ve dünyadaki çeşitli müzik okullarına gitmiş, çok farklı kesimlerden gelen öğrencilerime tanburun yanı sıra Türk Müziği makamlarını da öğretmeye çalıştım. Öğrencilerim Türk Müziği’ne ve nazariyatına yabancı olmamalarına rağmen kafaları karışıktı. Nazariyatını ezbere bildikleri makamları icra etmekte zorlanıyorlar, perde ve çeşnileri çoğu zaman doğru icra edemiyorlardı. Ben de onlara yardımcı olacağını düşündüğüm daha sade, anlaşılması kolay makam tarifleri yazmaya başladım. Kendiliğinden, adeta konsantre makam tarifleri ortaya çıkmaya başladı. Bu notları öğrencilerim de çok sevince devam etmeye karar verdim. Makam Guide` ı oluşturmaya bu şekilde başladım. Başlangıç olarak 60 adet Türk Müziği makamını seçtim. Sayının özel bir sebebi yok. Sadece bir sınır koymak ve ucu bucağı olmayan makam denizinde kaybolmamak için. Bu 60 makamı repertuarımızda eser örneği nispeten fazla olanlardan seçtim. Türk Müziği’ni merak edenlere yeni ufuklar açacak bir çalışma ortaya koyduğumuza inanıyorum.”

Ünlü Bestekarların Eserleriyle, 60 Makam
İstanbul’da Osmanlı dönemi yönetim çevrelerinden gördüğü himaye ile zirveye ulaşan ve ‘İstanbul Müziği’ diye ifade edilen büyük bir sanatsal yapı halinde gelişen Türk Müziği sistemi, Akdeniz havzasında, Ortadoğu`nun ve yer yer Asya`nın kapladığı büyük bir coğrafyada halen geçerliliğini koruyor.

İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Klasik Türk Müziği Yönetmenliği tarafından, bu görkemli sanatsal yapının teorik anlatımı, özellikle yabancı araştırmacılar tarafından kolay anlaşılabilir ve ulaşılabilir bir sunumla, CD ekli bir İngilizce kitap halinde hazırlandı. Turkish Music Makam Guide adlı kitapta Türk Müziği’nin 60 temel makamı anlatılıp örnekleniyor ve örneklenen her müziği, kitabın ekindeki 2 CD’den dinleyebilmek mümkün.

Türk Müziği’nin temel teorisini oluşturan “makam”ları, ilk kez bu kadar derli toplu tanıtan değerli yayının yanı sıra sunulan iki adet CD’de toplanan makamlardan seçme eserler içinde; Rast’tan Mahur’a, Hüzzam’dan Segah’a, Nihavent’ten Acem Aşiran’a, 60 makamdan örnekler tanburla seslendiriliyor. Eserleri seslendirilen bestekarlar arasında, Sultan III. Selim, Tanburi Cemil Bey, Dede Salih Efendi, Tanburi Büyük Osman Bey, Neyzen Salih Dede, Tatyos Efendi, Zekai Dede, Rauf Yekta Bey, Dellalzade İsmail Efendi, Hacı Arif Bey, Şakir Ağa, Aziz Dede, Kemani Ali Ağa gibi Türk Müziği’nin değerli isimleri yer alıyor.

Ücret karşılığı satılmayacak kitabın temini için ilgililer, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Klasik Türk Müziği Yönetmenliğine başvurabilirler.