Bir Fantom Dünyanın Pixellenmiş Gör

Bir Fantom Dünyanın Pixellenmiş Görüntüleri, Borusan Contemporary'de!

Görünenin Boşlukları ve Taktik Medya
Fatih Aydoğdu | Ege Berensel :: 12 Mayıs 2019

Hannah Arendt, siyasal alanın üretildiği eylemi, "başkalarının bakışlarına maruz kalmak" olarak tanımlar [Arendt / Vita Activa 1981]. Günümüzün medya kentlerinin devasa reklam panolarının ışığındaki ticari görünüşlerini, Arendt'in, "başkalarına hitap etme iddiası" bağlamında görmek olasıdır. Ortak siyasi alanlar yaratmanın bir yolu, mekânın kendisinin, eylemden temsile giden doğrusal mantığın geçişinde oluşturulmasıdır. Gerçekliğin imgesel inşası, tutarlı, eksiz ve boşluksuz bir sanal alanın kurgusunu yaratmak için haritacılıktan yararlanır. Bu bağlamda, "Google Earth" vizyonu Jorge Louis Borges’in edebi kurgu ile 16. yüzyıla yerleştirdiği bir fikri gerçekleştirme çabasıdır. Borges, Yeni çağdaki modern kartografi vizyonunu, dünyanın 1:1 ölçekte oluşturulmuş bir ‘simulakrası’ olarak betimler. Burada oluşturulan kamusal (sanal) alan, bireyleri fiziksel alanın tam karşısında tutan ve ulus ötesi bir hayaletin olanaklarını test eden bir bağlantı aracı haline getirir ki, bu panoramik manzaradaki delikler, daha ziyade ışıklarıyla göz kamaştıran devasa reklam panoları ve medya cephelerinin arkasında gizlenmiş sosyal boşluklarda oluşurlar. Ancak "gerçek gerçekliğin" her zaman ve sadece medya cephelerinin ardında gerçekleştiğini varsaymak da yanıltıcı olur. Görünürlük stratejileri her yerde kör noktalar üretirler. Özellikle, Berlin Duvarı'nın yıkılmasından sonra (1989) yeniden sanat ve düşünce üretiminin merceği altına giren "Taktik Medya" kavramı "Medya Aktivizmi" üzerinden bu boşlukları görünür kılmayı öngörür. Kökleri kısmen 1960'ların karşı kültürünün yarattığı alternatif medyadan kaynaklanan Taktik Medya, nüfuz ettiği medyanın alternatifini oluşturmayı hedefler, karşı stratejiler kullanarak antitezler üretir.

Konuşmacılar
Fatih Aydoğdu (1963), İstanbul Mimar Sinan Üniversitesinde okuduktan sonra Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’nden mezun olmuştur. Çalışmalarını Viyana ve İstanbul’da sürdüren Aydoğdu, sanatçı, küratör, ses ve grafik tasarımcısıdır. Çalışmalarında medya estetikleri, göç ve kimlik politikaları, dilbilimi konularına yoğunlaşan sanatçı, yurtiçinde, Avrupa, ABD ve Asya’da birçok sergiye katılmıştır. 2011’den beri amberPlatform – Küratoryel Danışma Kurulu üyesidir. "The Bone of the Tongue | Dilin Kemiği" Medienturm | Diagonale, Graz | Avusturya, 2005; "Boundary Signal | Sınır Sinyali" Open Space – Zentrum für Kunstprojekte, Viyana, 2009;  "Commons Tense | Müşterekler Zamanı", Electriciteitsfabriek, Lahey | Hollanda (Ekmel Ertan’la), 2012; gibi sanat sergilerinin küratörlüğünün yanı sıra "Grenzpegel | Pressure Level – Avusturya’da göçmen müzik sahnelerinde ihtilaf ve yaratıcılık" 2009–2010 gibi sosyolojik araştırma bazlı sergilerin de küratörlüğünü ve teorik çerçevesini üstlenmiştir (Viyana Belediye Kütüphanesi, Araştırma Arşivi). 2012 yılından beri amberFestival ve amberKonferans’ın küratöryel ve kavramsal çerçevesi için çalışmaktadır: ("Parataktik Müşterekler", 2012; "Fişe Taktınız mı?", 2013; "Merkezsizleştirme", 2014; "Laboro Ergo Sum – Çalışıyorum, o halde varım", 2015). 1998 yılında Türkiye’nin ilk yeni medya sanatı ve teorisi dergisi olan "hat"ı yayınlayan Aydoğdu’nun yazıları birçok uluslararası kitap ve dergide yayınlanmıştır. Viyana Güzel Sanatlar Akademisi’nde (1999–2000) ve Avrupa’da farklı yaz akademilerinde teorik ve pratik dersler vermiştir. 1996’dan beri Avusturya’nın Der Standard Gazetesi’nin veri görselleştirmelerini yürütmektedir.

Ege Berensel 1968 yılında Muğla’da doğdu. Ankara’da yaşayan görsel araştırmacı ve medya sanatçısıdır. ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ve Endüstri Ürünleri Tasarımı bölümlerinde okudu. Jale Erzen’le birlikte ODTÜ Mimarlık Bölümü’nde Estetik ve Eleştiri dersleri verdi. Angela Melitopoulos ve Maurizio Lazzarato’nun da dâhil olduğu Timescapes grubunun ve Anarşiv Arşiv kollektifinin üyesidir. Ulus Baker’le birlikte Öteki Yayınları için "Sinema", "Anarşizm" ve "Deleuze Dersleri" dizilerinin editörlüğünü yaptı. Birikim Yayınları için Ulus Baker’in "Beyin Ekran", Yüzeybilim: Fragmanlar", "Dolaylı Eylem", Türkiye Video Aktivist hareketi üzerine "Videonun Eylemi" kitaplarını derledi. "Teorik Bakış" dergisinin yayın kurulu üyesidir. Berensel’in "Mü/hür" (1992) ve "Panoptikon" (1994) videoları, ulusal ve uluslararası festivallerde ödüllendirildi. "Orasıburası" (2004) adlı üç ekranlı video yerleştirmesi 2005’te Kunst-Werke Institute for Contemporary Art’ta (Berlin), 2007’de Fundació Antoni Tàpies’te (Barcelona), bir diğer üç ekranlı video yerleştirmesi "Türkü Söylemeyen Tepe" (2007) ise, 10. Uluslararası İstanbul Bienali’nde, çok ekranlı video yerleştirmesi "Dinamo Mesken" 2015’te SALT Ulus’ta sergilendi. 2016 yılında  Goethe-Ankara’da "Terk Etmeyeceğiz" sergisinde "Devlet Dersi" ve "Militan Sinema" video yerleştirmeleri yer aldı.