Sanatçı: Isabelle Prim
Fransa, 50’, 2014
Fransızca, Türkçe altyazı

Mélies’nin ilk filmi, Grand Bazar de la Charité ve Cyrano de Bergerac’ın açılış gecesinin ortak noktası ne olabilir? Edmond Rostand’ın oyununu gerçekte kim yazmıştı? Bütün bunlar, 28 Aralık 1897 akşamı, oyunun galasında kabininde ölü bulunan İtalyan anarşisti suflör İldebrando Biribo’nun ölümüyle bir şekilde ilintili mi? Olay örgüsü bir labirenti andırıyor, daha doğrusu bir yeraltı nehrini. Gerçekten de kamera bizi tünellerden, kilerlerden, lağımlardan ve gizli geçitlerden geçiriyor, bunlar hem suflörün saklandığı yere, hem de 19. yüzyıl dizileriyle, özellikle de “Paris’in Gizemleri”yle kolayca karşılaştırılabilecek bir davanın dolambaçlı yollarına benziyor. Yukarıdaki insanlara aşağıdan yön veren suflörlerden biri bize rehberlik ediyor; bu örnekteki suflör Edmond Rostand’ın kendisi, aklına hiç oyun fikri gelmiyor ve Clotilde Hesme tarafından canlandırılan ünlü oyuncu Sarah Bernhardt ona acı çektiriyor. Ancak hem filmde bir karakter, hem de bu davayı bize anlatan tuhaf bir konuşmacı olan bu suflör, kendini hiç de saklamıyor. Tam tersine, kendini düpedüz filme davet edip doğrudan bize ve aktör haline gelmiş karakterlere konuşuyor ve ölümüne giden yolda hiç çözülmemiş olayları anlatıyor. Öyleyse gizem hala duruyor mu? Belki de hayır. Çünkü suflörün ölümü belki de modernitenin başlangıcını imliyor. Öyleyse dosya kapandı mı? Buna da belki hayır, çünkü bu filmle Isabelle Prim, ilhamın sürdüğünü kanıtlıyor. (Céline Guenot)