İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın girişimi ve 21 destekçinin katkılarıyla Türkiye, dünyanın en önemli güncel sanat ve mimarlık etkinlikleri arasında sayılan Venedik Bienali’nde uzun süreli bir mekana sahip oldu. Venedik Bienali’nin iki ana mekanından biri olan Arsenale’de 2014-2034 yılları arasında tahsis edilen bu mekan sayesinde Türkiye, bu yıl ilk kez ulusal bir pavyonla Venedik Bienali Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde de yer alıyor.

7 Haziran-23 Kasım 2014 tarihleri arasında Schüco Türkiye ve VitrA eş sponsorluğunda gerçekleştirilen Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi’nde bu yıl ilk kez yer alan Türkiye Pavyonu’nda Places of Memory (Hafıza Mekanları) başlıklı proje sergileniyor. Places of Memory Venedik Bienali’nde tahsis edilen 20 yıllık uzun süreli mekandaki ilk proje oldu.

5 Haziran Perşembe Günü Açılışı Yapılan Türkiye Pavyonu’na İlgi Büyük Oldu
Küratör Murat Tabanlıoğlu, proje koordinatörü Pelin Derviş ve sergi ekibi Ali Taptık, Alper Derinboğaz, Candaş Şişman, Metehan Özcan ve Serkan Taycan’ın katılımıyla 5 Haziran Perşembe günü yapılan Türkiye Pavyonu açılışında Places of Memory, uluslararası mimarlık dünyasına tanıtıldı.

Türkiye Pavyonu’nun açılış törenine, İKSV Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı, Schüco Türkiye Genel Müdürü Can Eren, VitrA adına Eczacıbaşı Yapı Ürünleri Grubu Başkanı Atalay Gümrah, Häfele İcra Kurulu Başkanı Hilmi Uytun ve İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Rüstem Çetinkaya katıldı. TC Paris Büyükelçisi Hakkı Akil, Dışişleri Bakanlığı Yurtdışı Tanıtım ve Kültürel İlişkiler Genel Müdürü Lale Ülker, TC Roma Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı Birinci Müsteşar M. Erkan Aytun, Kültürel Diplomasi Genel Müdür Yardımcılığı Daire Başkanı Cem Kahyaoğlu, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürü ve Bakan Danışmanı Abdurrahman Çelik ve Roma Kültür ve Tanıtma Müşavirliği Ataşe Yardımcısı Enis Uğur da katılımcılar arasında yer aldı. Açılışa ayrıca, mimarlar, akademisyenler, sanat profesyonelleri ve küratörler katıldı.

Türkiye Pavyonu, İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın koordinasyonunda, Schüco Türkiye ve VitrA’nın eş sponsorluğunda, Häfele’nin prodüksiyon desteği, İstanbul Maden İhracatçıları Birliği’nin katkısı ve TC Dışişleri Bakanlığı ile TC Kültür ve Turizm Bakanlığı himayesinde gerçekleştiriliyor.

Bienalin “Absorbing Modernity: 1914-2014” temasını bireysel algı ve deneyimler üzerinden ele alan Places of Memory projesi, Taksim-Salıpazarı, Bâb-ı Âli ve Büyükdere Caddesi gibi İstanbul’daki üç bölgeye odaklanıyor.

Küratör Murat Tabanlıoğlu projeyi şöyle anlatıyor: “İlk Uluslararası Mimarlık Sergisi’nin başlığını ve içeriğini oluşturan ‘yer/mekan’ ve ‘hafıza’ kavramları bu yeni mekanda atılan ilk adım olarak bir başlangıcı tespit ediyor… Pelin Derviş ile birlikte oluşturduğumuz geniş bir listenin değerlendirmesini takiben birlikte çalışmanın verimli olacağına inandığımız beş mimar/sanatçı arkadaşımızı davet ettik… Mimari üretimde olduğu gibi, bir projenin, tüm veriler göz önünde bulundurularak, ilk çizimlerden itibaren şekillenmeye başlamasına rağmen, ilerledikçe katkılarla gelişen doğal bir süreç olması bu çalışmada da tercih ettiğimiz yöntem oldu.”

Tabanlıoğlu ayrıca şöyle ekliyor: “Mekansal nitelikleri korumak adına, sade ama cesur bir jest ile mekanın ortasına bağımsız bir duvar kurmayı tercih ettik. Duvarın ortasında, sergiye çalıştığımız bölgeler üzerine farklı ölçeklerde işler üreterek katılan sanatçı ve mimarların dördüne birer yüzey sunacak şekilde düzlemler yaratan bir yırtık var… Bu yılın genel teması içinde özellikle vurgulanan ‘mimarlar değil, mimarlık’ üzerinden tanımlamak ana fikri ile, bireysel algılama, hikaye etme ve hatırlama yoluyla serginin yönlenimlerine bir bakıma ayak uydurduk, üretimlerimizde bakışımızı farklı bakışlarla kesiştirdik.”

Türkiye Pavyonu’ndaki projeye, gerekli desteği ve danışmanlığı sağlamak amacıyla İKSV tarafından bir Bilim Kurulu da oluşturuldu. Bilim Kurulu üyeleri arasında, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Arzu Erdem, İstanbul Şehir Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Şehir Araştırmaları Merkezi Direktörü Prof. Dr. Murat Güvenç, Ağa Han Mimarlık Ödülü önceki Genel Sekreteri ve Dünya Mimarlık Topluluğu Başkanı Prof. Dr. Suha Özkan ve Mardin Artuklu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Uğur Tanyeli yer alıyor.

Places of Memory Kitabı
Projeye eşlik etmek üzere hazırlanan ve editörlüğünü Pelin Derviş’in üstlendiği kitapta, 2010 yılında Venedik Bienali 12. Uluslararası Mimarlık Sergisi İtalyan Pavyonu’nun küratörü Luca Molinari’nin, Murat Tabanlıoğlu, Pelin Derviş, Ali Taptık, Alper Derinboğaz, Aslı Altay, Candaş Şişman, Metehan Özcan ve Serkan Taycan ile yaptığı röportajlar yer alıyor. Kitabın tasarımını serginin iletişim malzemelerini de tasarlayan Aslı Altay (Future Anecdotes Istanbul) üstleniyor. Türkçe-İngilizce olarak basılan kitap, bienalde ve kitapçılarda satışa sunuluyor.

Türkiye Pavyonu Atölye Çalışmaları
Venedik Bienali 14. Uluslararası Mimarlık Sergisi sırasında katılımcı ülkelerden projeleri seçilenler bir panel dizisinde yer alacak. Türkiye panele, 31 Ekim Cuma günü 11.00-18.00 saatleri arasında Arsenale Corderie’de yapılacak uluslararası öğrenci atölyesiyle katılacak. Murat Tabanlıoğlu, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimari Tasarım Yüksek Lisans Programı bünyesinde yürüttüğü stüdyosuna 2014 bahar döneminde devam eden öğrencileriyle birlikte bu programa yönelik bir hazırlık yapıyor. Çalışmaların Venedik’te bienal esnasında sergileneceği, tartışılacağı atölye programına Politecnico di Milano’dan bir grup öğrenci ile Türkiye’de Bilgi Üniversitesi’nde Mehmet Kütükçüoğlu ile çalışan öğrencilerin de katılması planlanıyor.

Türkiye Pavyonu Destekçileri
Türkiye’nin Venedik Bienalleri’nde uzun süreli bir mekanda yer almasını sağlayan kişi ve kurumlar arasında Akbank, Mehveş-Dalınç Arıburnu, Berrak-Nezih Barut, Ali Raif Dinçkök, Vuslat Doğan Sabancı, Füsun-Faruk Eczacıbaşı, Oya-Bülent Eczacıbaşı, Enka Vakfı, Nesrin Esirtgen, Eti Gıda San. ve Tic. AŞ, Can Has, Öner Kocabeyoğlu, MAÇAKIZI, Tansa Mermerci Ekşioğlu, Polimeks Holding, SAHA, Taha Tatlıcı, T. Garanti Bankası AŞ, Vehbi Koç Vakfı, Zafer Yıldırım, Yıldız Holding AŞ yer alıyor.