Şiir ve müzik arasında TransPozisyonlar
2 metropol – 2 orkestra – 6 şair

Trickster Orchestra (Berlin)

Cymin Samawatie – Vokal, Marimba
Milian Vogel – Bas klarnet & Elektronik
Ralf Schwarz - Kontrbas
Korhan Erel – Elektronik
Simon Stockhausen – Elektronik
Florian Juncker - Trombon
Tilmann Dehnhard – Yan flüt, Kontrbasflütü
Ketan Bhatti – Davul

Hezarfen Ensemble (İstanbul)

Ulrich Mertin - Viyola
Serkan Halili - Kanun
Neva Özgen - Kemençe
Sumru Ağıryürüyen - Vokal
Erdem Şimşek - Saz
Serkan Şener - Kaval
Cem Önertürk - Flüt
Özcan Ulucan – Keman

Şairler: Gonca Özmen, Efe Duyan, Gökçenur Ç. (İstanbul), Monika Rinck, Nadja Küchenmeister, Matthias Göritz (Berlin)

Sanat Yönetmenleri: Ketan Bhatti, Efe Duyan, Matthias Göritz, Cymin Samawatie

Berlin-İstanbul Divanı güncel müzik ve şiirle yapılan bir deneyimdir. Bu deneyimde Berlin Trickster Orchestra’nın müzisyenleriyle, İstanbul Hezarfen Ensemble’ın müzisyenleri Almanya ve Türkiye’den şairlerle buluşuyorlar. Kanun, saz ve kemençeden süzülen serbest sesler, trombon, elektronik ve kontrbasla –Almanca dizeler Türkçe dizelerle– birleşerek yeni dil ve ses oluşumlarına dönüşüyorlar.

İki sanat dalını, dünyaya farklı yollardan yakınlaşan müzik ve şiiri, Divan’a birlikte yerleştirme girişimidir bu. Divan’ın ardında sözcüklerin ve seslerin metropelleri olarak, sanatçıları besleyen kentsel kaynaklar olarak ve farklı yaratım koşulları altında yeni şeylerin üretildiği yerler olarak Berlin ve İstanbul’un nabzı atmaktadır. Şairler, sanatçılar ve müzisyenler, bir birlik oluşturarak, çağdaş şiir ve müziğin birbirine ne kadar bağlı, ne kadar bağlayıcı olabileceğini gösterirler.

Trickster Orchestra’nın iki şefi Cymin Samawatie ve Ketan Bhatti’nin öykünmeci çalışma yöntemleri, yeni dokuların ve çalma usullerinin söz konusu enstrüman üzerinde çalışıldığı ve bestelerle birleştirildiği doğaçlama tekniklerini temel alır. Şair Matthias Göritz ve Efe Duyan da benzer bir eğilimle, Türkiyeli ve Alman şairler arasında, karşılıklı uyarlamalar sonucunda yeni eserlerin ortaya çıktığı, mevcut eserlerin değişime uğratıldığı buluşmalara önayak oldular. Bireysel kahramanlar arasındaki taklit ve dönüşüm süreçleri yeniliklere yol açar: birbirini anlayamayan ve taklit eden iki tarafın buluşması sonucunda, iki tarafın anlaşmasına olanak sunan yeni bir şey gelişir.

Samawatie, Bhatti, Göritz ve Duyan bu amaçla, çağdaş ve yeni müzik, caz, serbest doğaçlama ve geleneksel (klasik) müzik, serbest müzik janrlarında çalışan önde gelen solistleri 20 ve 21 Eylül ‘de Berlin’e ve 7 Aralık 2018 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilecek etkinliklere davet ettiler. Bu etkinliklere katılan şairler de, genç neslin en etkili sesleri, ülkelerinin en önemli ve yenilikçi şairleridir. Bütün sanatçılar Eylül 2018 ‘de gerçekleşen gösterimden bir hafta önce ilk kez buluştular. Baştan itibaren çalışmaların oluşum aşamasında şiir ve müzik eş değerde tutuldu ve birbirlerinin esin kaynağı oldu.

Böylelikle, Johann Wolfgang Goethe’nin Doğu-Batı Divanı’na öykünmeyle, iki kültür arasında yeni, çağdaş bir estetik çalışma ortaya çıktı – kopyalamaya değil, sezinleme ve taklit etmeye dayandırıldı Ortamlar ve kültürlerarası müzik, şiir ve çeviri, ortak, deneysel ve doğaçlama konseptlerinin taşıdığı bir çerçeve oluşturur. Karşılıklı uyarlama sürecinde, mutat çeviri anlayışını fazlasıyla aşan yepyeni eserler ortaya çıkıyor – Goethe’nin Hafız şiirlerini taklit ederek, bu projede geliştirilmesi amaçlanan kültürler ötesi bir anlayışı öncelediği Doğu-Batı Divanı geleneğine harfi harfine uyan bir süreçtir bu.

Berlin ve İstanbul’daki yeni Doğu-Batı Divanı, şiir ve müzik dilleri arasındaki eşit diyalogun yollarını, ortaklaşa, bütünleştirici ve tarafların aynı seviyede bulunduğu bir yaklaşımla keşfeder: İkisine de ihtiyaç duyduğumuz bir zamanda inşa edilmiş bir köprü ve bağlantıdır bu.

Katılımcılar

Trickster Orchestra çeşitli müzik janrlarında çalışan olağanüstü solistleri kültürler ötesi bir avangard müzik kolektifinde bir araya getirmektedir. Berlinli Trickster Orkestrası, Avrupa’nın, Batı, Orta ve Doğu Asya’nın geleneksel enstrümanları, elektronikte kullanılan daha yeni enstrümanları bir araya getirmektedir Müzik kültürlerarası fikir alışverişi sonucunda ortaya çıkar ve farklı kültürler ve janrlar arasında bir karşılaşma alanı oluşturur. Bu müzik kolektifinde hem serbest çalışan hem de Berlin Filarmoni gibi topluluklardan gelen yaklaşık 40 müzisyen ve şarkıcı bulunmaktadır.

Hezarfen Ensemble 2010 yılında İstanbul’da kurulduğundan bu yana Türk müzik yaşamını önemli ölçüde etkilemektedir. Topluluk genç Türkiyeli besteciler nesline önemli bir forum sunmuştur ve 2012 yılında Andante müzik dergisi tarafından ülkenin en önemli oda müziği topluluğu seçilmiştir. Hem Türkiyeli hem uluslararası bestecilerin çok sayıda eserini izleyiciye sunmuş, bazılarının prömiyerini gerçekleştirmiştir; canlı performansları uluslararası çağdaş müzik ortamında büyük beğeni toplamaktadır.

Türkiyeli şair Efe Duyan ve Alman şair Matthias Göritz Berlin-İstanbul Divanının edebi ayağının ev sahipleri ve küratörleri olarak çağdaş Türk ve Alman şiirinin önde gelen iki temsilcisini divana davet etmiştir: Gökçenur Ç., Nadja Küchenmeister, Gonca Özmen ve Monika Rinck

Program:

Divan Residenz 1 (Metin: Matthias Göritz) (Beste: K. Bhatti)
Keske (Metin: Efe Duyan) (Beste: C. Samawatie & K. Bhatti)
Divan Modul 1 (Beste: K. Bhatti)
Rauperich (Metin: Nadja Küchenmeister) (Beste: K. Bhatti)
Divan Residenz 2 (Metin: Matthias Göritz) (Beste: K. Bhatti)
Im Irrtum (Metin: Monika Rinck) (Beste: C. Samawatie)
Somut (Metin: Tüm Şairler) (Beste: C. Samawatie)
Elin Somut ( Metin: Gökçenur Ç.)  (Beste: K. Bhatti)
Divan Modul 1 (Beste: K. Bhatti)
Memet (Metin: Gonca Özmen) (Beste: C. Samawatie)
Movement (Metin: Tüm Şairler) (Beste: C. Samawatie)
Die Divan Poeten (Metin : Tüm Şairler) (Beste: C. Samawatie & K. Bhatti)
Divan Residenz 3 (Metin: Matthias Göritz) (Beste: K. Bhatti)