Kırk Yıllık Hatırın Turu: Osmanlı'da Türk Kahvesi ve Kültürü

"Kırk Yıllık Hatırın Turu: Osmanlı'da Türk Kahvesi ve Kültürü" semineri, "Antonina Seminerleri" kapsamında 18 Ekim'de Salon İstanbul'da düzenleniyor.

İstanbul'a kahvenin gelişi ve Türklerin kahve ile tanışması çeşitli kaynaklarda farklı anlatılır. Türkler, kahveyi 16. yüzyılın başlarında tanımış ve onu kısa zamanda gündelik yaşamlarında başköşeye oturtmuştur. 

Bazı kaynaklarda Yavuz Sultan Selim'in (1512-1520) Mısır seferinden sonra Yemen'den getirdiği ve o tarihten beri İstanbul'da kahvenin içildiği belirtilmektedir. Bazılarına göre ise hacılar ve tüccarlar aracılığı ile İstanbul'a getirilen kahve, önceleri dergahlarda uzun sohbetler yapılırken uyanık kalmak için içilmektedir. Kahve içimi zamanla halk arasında yayılmıştır. Bir başka önemli bilgi ise 1555 yılında Halepli Hakim ile Suriyeli Şems'in İstanbul Tahtakale'de açtıkları birer kahvehane ile İstanbul halkına kahve içmeyi sevdirdikleri, sıkça anlatılmaktadır. 

İlk kaynaklarda kahvenin tanımı; 'Türklerin içtiği, siyah renkli, yemeklere asla eşlik etmeyen, ağır yudumlarla tadına varılan ve arkadaş toplantılarından eksik olmayan bir içecek' şeklinde tanımlanır. Yabancılar kahvenin hazırlanışından, içilişine kadar geçen sürede kullanılan malzemeleri ile beraber, kahvenin ikram edilişindeki kendine özgü ritüellerin tamamına ve bu esnada yapılan faaliyetin bütününe 'Türk Kahvesi' adını vermiştir. 

Bugün Türk kahvesinin kendine özgü ritüelleri unutulmuş ve sadece küçük, kulplu ve tabaklı fincanlarda sunulan kahveye 'Türk Kahvesi' adı verilir hale gelmiştir. Kahvenin Türkiye topraklarında yetişmemesine rağmen, bir Türk Markası haline gelmiş olması, Türk kültüründe kahvenin özel bir yerinin olmasından kaynaklanmaktadır. Türkler için dostlukların bir fincan kahve ile başlayıp, kırk yıl unutulmamasının sebebi, kahvenin insan ilişkilerinin kurulmasında sembolik bir görevi vardır.