Türkiye sol tarihinin genç kuşakların ilgisini çekecek bir literatüre konu olduğunu söyleyemeyiz. Elimizdeki kaynaklar ya olguların sergilenmesi, ya geçmişe ilişkin polemikler, ya da sübjektif anlatıların egemenliği altında. Oysa tarih bugünle bağlantısı nedeniyle güncel değer taşır. Dört oturumluk bir çalışmada yüz yıllık bir süreç olsa olsa geçmiş olgu, polemik ve tanıklıkların bugünle bağlantıları çerçevesinde taranabilir. Çalışmamız konuyla ilgili bilgilenmesi sınırlı katılımcıların bilgilerini arttırmalarını sağlayacak, parçalı bilgileri de belirli bir güncel bağlam içine yerleştirmeye yardımcı olacaktır. Ancak, tarihin bugünle güçlü bağlantıları olduğu kabulüyle kurgulanan bu çalışmanın, solun çok bölmeli niteliği karşısında “tarafsız” bir tutum alma iddiası yoktur. Dahası böyle bir tarafsızlık zaten mümkün de değildir. Taraflılık ise ne objektif olmanın, ne de katılımcı bir çalışma yürütmenin önünde engeldir.

Ön okuma: E.H.Carr, Tarih Nedir?
Katılımcıların tarihe yaklaşım açısından son derece ufuk açıcı olan bu kısa kitabı önceden okumuş olmaları önerilir.

Atölye prgramı:1. Oturum: Türkiye’de solun ve işçi sınıfının ilk birikim dönemi ve TKP’nin kuruluş dinamikleri, Osmanlı işçi sınıfı ve sosyalizmi / Kurtuluş Savaşı ve Ekim Devrimi

2.Oturum: Kuruluştan 1960’lara Sovyet faktörü / Kemalizm sorunsalı / 50’ler karanlığı / TİP’in kuruluşu ve yükselişi

3.Oturum: Solun çeşitlenmesi, toplumsallaşması – Solun yenilgisi ve tasfiyesi TİP’in dinamikleri / 1968 hareketi / 15-16 Haziran’dan 12 Eylül’e sol / Glasnost etkisi / Birlik kurtuluş mu?4.Oturum: Yeniden kuruluş dinamikleri, Türkiye’de solculuğun kimlik kartı / tasfiyecilik veya sol liberalizm / Kürt faktörü / yeniden kuruluş(lar)

Okuma öneri ve notlarıNâzım Hikmet’in Memleketimden İnsan Manzaraları eseri bir yandan Türkiye’nin toplumsal tarihini sergilerken solun tarihsel pozisyonlarını da ortaya koyar.
Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi cilt 6 ve Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Sol, cilt 8, İletişim yayınları: Bu iki ansiklopedik kaynaktan ilki daha “tarafsız” olma çabasıyla yazılmış, farklı yorumları içermiş, öte yandan eskimiştir. İkincisi ise genel olarak mevcut durumu yansıtma açısından son derece sübjektif ve egemen yorumu itibariyle sol liberal niteliktedir. Ancak “ansiklopedik” olmaları nedeniyle burada anılmayı hak ediyorlar. Her ansiklopedik kaynak gibi STMA ve MTSD-sol da başvuru amaçlı olarak ilgili bölümlere göz atmak üzere değerlendirilebilir.
Aydemir Güler, Türkiye Sol Tarihinde Yöntem ve Tartışmalar, Yazılama y. Bu kitap sol tarihteki anlaşmazlık noktaları ve tartışmalar üzerinedir. Bu anlamda “bilgi aktarmak” üzere yazılmış olmadığı için de bizim çalışmamızın okuma listesine uymamaktadır.
Tarihin çeşitli dilimlerine ilişkin geniş bir kaynakçaya sahibiz. Bu eserlerin önemli bir kısmı, “partili solu” konu alan Tüstav tarafından yayınlanmış bulunmaktadır.
Mete Tunçay’ın Türkiye’de Sol Akımlar kitabı solun ilk yılları hakkında uzun yıllar başlıca kaynak olarak kabul edilmiştir.
Buluşmalarımızda çeşitli dokümanlar katılımcılara iletilecektir.
Atölye Yürütücüsü: Aydemir Güler