Manaki Kardeşler Filmleri

Balkanların ilk sinemacıları Yanaki ve Milton Manaki’nin restore edilen filmlerinin tamamı, Türk sinemasının 100. yılı vesilesiyle festivalde gösteriliyor. Fotoğrafçılıkla uğraşan, 1911’de Osmanlı Padişahı’nın, 1929’da Yugoslavya Kralı’nın saray fotoğrafçıları olan Yanaki ve Milton Manaki kardeşler, Balkanların ilk kameramanları ve dolayısıyla ilk sinemacıları olarak kabul ediliyor. İki kardeş ilk çekimlerini, Yanaki Manaki'nin 1905 yılında İngiltere'den aldığı 300 model numaralı Bioskop film kamerası ile yaptı. Yerel olayları, gelenek ve görenekleri kaydetmeye başlayan iki kardeş, 1905-1926 arasında filmlerini 35mm siyah-beyaz nitrat tabanlı filmlere kaydettiler. 1921’de Bitola’daki (Manastır) evlerinin yakınında açık havada, 1923’te de kurdukları salonda film gösterimleri de yapmaya başladılar.

1995-1996 yıllarında Manaki Kardeşlerin filmlerinin asetat tabanlı-güvenilirlikli filmlere aktarılması yöntemiyle korunmaları sağlandı. 2012’de, Manaki Kardeşler’in film mirası dijitalleştirildi ve restore edildi. Bu projeler Makedonya Sinemateki tarafından Budapeşte’deki Macaristan Film Laboratuarı’nda, Makedonya Kültür Bakanlığı ve UNESCO’nun katkılarıyla gerçekleştirildi.

Osmanlı İmparatorluğu vatandaşı olan ve 20. yüzyılın başında Balkanlar’da yaşanan büyük tarihsel dönüşüme tanıklık eden Manaki Kardeşler’in çektikleri filmler arasında II. Meşrutiyet kutlamaları, Türk süvari, piyade ve topçularının geçit töreni ve Sultan V. Mehmet Reşat'ın Selanik ve Manastır ziyaretleri de yer alıyor. Osmanlının son dönemine ilişkin görsel belgeler anlamına da gelen bu filmler, bazı sinema tarihçileri tarafından Türkiye’de sinemanın başlangıcı olarak kabul ediliyorlar. Manaki Kardeşler'in kurguladığı tek film olan Grevena Piskoposu Emiliyanos'un Gazetesi dışındaki filmlerin isimleri Milton Manaki'nin hatıralarından yola çıkılarak verilmiştir.

Dijital Restorasyon Projesi Sorumlusu Mimi Gyorgoska Ilievska (Makedonya Sinemateki Direktörü) & 
Dijital Restorasyon Aşaması Sorumlusu Igor Stardelov (Makedonya Sinematek Film Arşivi Başkanı)

Filmler:

Büyükanne Despina
Ev İşleri – İp Eğiren Kadınlar 
Açık Havada Ders
Çamaşır Yıkayan Kadınlar
Panayır 
Pazar Yeri Ve Kasaplar
Karaferye Panayırı
Ulah Göçebeleri
Yazlık Mera Summer
Ulah Halayı (Oro) 
Aziz George Günü Kutlaması 
Karaferye’de Epifani Kutlaması
Köy Düğünü 
Veteriner Kliniği 
Ziraat Okulundaki Türk Hocası  
Aziz Kiril Ve Aziz Methodıus Günü Kutlaması
Bütün Azizler Günü  
Manastır Kutsal Pazar Kilisesi’nde Panayır 
Makedon Nüfusunun Baskılanması
Manastır’da Cenaze
Jön Türklerin Iı. Meşrutiyet Tezahüratları
Iı. Meşrutiyet Tezahüratları 
Iı. Meşrutiyet Töreni   
Türklerin Meşrutiyet Söylevleri 
Türk Piyade Ve Süvarileri Geçidi  
Türk Topçuları Geçidi 
Kafileler
Askeri Bando Geçidi, Şef Ve Süvarileri 
Romanya Heyeti Manastır’ı Ziyaret Ediyor (1911)  
Romanya Heyeti Gopeş’i Ziyaret Ediyor (1911) 
Romanya Heyeti Resne’yi Ziyaret Ediyor (1911)
Grevena Manzarası 
Grevena Kilisesi 
Grevena Piskoposu Emılıyanos’un Cenazesi (1911)
Grevena Şehir Manzarası 
Grevena Piskoposu Şehit Emılıyanos'un Sureti 
Milli Şehit Emılıyanos'un Naaşı Ve Yardımcısı 
Şehit Emılıyanos'un Naaşının Konulduğu Grevena'daki Aziz Akhil Kilisesi 
Halk Milli Şehit Emılıyanos'a Saygılarını Sunuyor 
Grevena Piskoposu Emılıyanos'un Cenaze Töreni Hep Hatırlanacak 
Rahmetli Mezarına Konuluyor  
Sultan V. Mehmet Reşat’ın Selanik Ziyareti (1911) 
Sultan V. Mehmet Reşat’ın Manastır Ziyareti (1911) 
Aleksandr Karayordevic’in Manastır Ziyareti
Yunan Kralı Ve Veliahtı Pavle’nin General Boyovic Tarafından Manastır’da Karşılanması
Sırp Askerlerinin Manastır’daki Geçidi
Manastır’da Epifani Kutlaması
Manastır’da Cıty Café’nin Açılışı 
Manastır’da Düğün 
Meçhul Çekimler

Söyleşi: Manaki Kardeşlerin Kültür Mirası

Türkiye’de sinemanın başlangıcı olarak 14 Kasım 1914’te çekilen Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı filmi milat alınır. Oysa Balkanların ilk sinemacıları Osmanlı vatandaşı Yanaki ve Milton Manaki kardeşler film çekmeye 1905 yılında başlamışlardı. Manaki kardeşlerin filmlerinin gösteriminin ardından Makedonya Sinematek Film Arşivi Direktörü Igor Stardelov ve yazar Sula Boziş, Manaki Kardeşlerin kültür mirası üzerine konuşacak.

13 Nisan Pazar
16.00 Manaki Kardeşler'in filmlerinin gösterimi
17.15 Söyleşi