‘Tarih, en büyük mahkemedir.’

Abdulhamid Han dönemi ‘acaba’ları ile hala en çok merak edilen dönemdir. Vefatından sonra bile en radikal şekillerde eleştirilmiş ya da savunulmuş bir Padişah... Tahta çıkmadan yakın zaman önce amcası Sultan Abdulaziz Han tahttan indirilmiş, şehit olmuş, hemen ardından biraderi tahta çıkmış, o da kısa süre sonra akli dengesini yitirmiş, tahttan indirilmişti.

Abdulhamid Han tahta çıktığında ise dünya cadı kazanıydı. Dünya siyasi dengeleri altüst olmuş, ve saltanatının ilk yıllarında Rus harbi patlak vermişti. Devlet-i Ali Osman kalbi durmak üzere olan bir devletti artık. Bu devletin başına ise en karmaşık dönemde kalbi kırık bir insan geçecekti. Kalbi kırık ama idaresi ve iradesi kaya gibi sağlam bir Sultan.

Padişah olduktan sonra dehası ile 33 yıl boyunca bir karış toprak kaybetmemiş bir Sultan. Tahta çıktığı andan itibaren kırılan kalbi, tahttan indirildikten sonra dahi kırılmaya devam etmiş. Kimi zaman Sultan kıyafetinde, kimi zaman Halife kıyafetinde bir insan...