Tayeba Begum Lipi - Never Been İntimate

Bangladeşli sanatçı Tayeba Begum Lipi, Türkiye’deki ilk solo sergisinde, izleyicilere kelimenin tam anlamıyla “kesici” sanatsal üretimini örnekleyen işlerini sunuyor. Never Been Intimate [Hiç Yakın Olmadı] adlı sergi, 1 Kasım-30 Aralık 2013 tarihleri arasında Pi Artworks İstanbul’da görülebilir.

Küvet, bebek arabası, resim çerçevesi, kadın çantası ve hatta sütyen gibi pürüzsüz, baştan çıkarıcı ve gösterişli gündelik öğeler, her biri kendi zırhıyla kaplanmışçasına, parlak, gümüş renkli metal panellerin üst üste binmesiyle şeklini alıyor. Ancak, yakından bakıldığında, ışığı yansıtan bilenmiş kenarlarıyla birer jilet olduğu anlaşılan metal paneller ölümcül bir güzelliği açığa çıkarıyor. Bu esnada, gözler soft altın örgüden bir bikiniye odaklandığında, bikininin her biri neyse ki kapatılmış çengelli iğnelerin sıkı örülü bir matrisinden oluştuğu anlaşılıyor.

Bangladeşli sanatçı Tayeba Begum Lipi’nin işleri, The Stolen Dream [Çalınmış Hayâl] ve Trapped [Kapana Kısılmış] gibi başlıklarla, hüzün ve keder havasını nöbetleşe maskeliyor. Lipi, sıradan gündelik nesneleri tüyler ürpertici güzelliğe sahip öğelere dönüştürüyor ve derin hisleri zahiren soğuk bir malzemenin içine gizlemeyi başarıyor. Sanatçı, bu durumu “Son iki yıldır gerçekten yakın olduğumu hissettiğim, ama bana yakın olmayan nesnelerle çalışıyorum.” diye izah ediyor. “Nesneyle aramda bir mesafe var, ama aynı zamanda kendimi onlara yakın da hissediyorum.” Jiletlerden yapılmış bir küvet olan Let’s Take a Break [Bir Ara Verelim] benzer bir eğilime örnek teşkil ediyor – Ne sıklıkla, belki banyoda ıslakken, bir mola vereceğimize dair kendimize söz veririz ve sözümüzü tutamayız? Benzer bir şekilde, çengelli iğnelerden oluşan Comfy Bikinis [Rahat Bikiniler] de tenselliğinden arındırılmış bir giyim öğesi olarak betimleniyor.

Jilet imgesinin kökeni sanatçının çocukluğuna dayanıyor. Bir ailenin 12 çocuğundan biri olarak, Lipi’nin etrafı ağabey ve ablalarının genişleyen aileleriyle sarılıydı. Aileye katılacak her çocuğun doğumu sırasında bir ebe hazır bulunuyordu ve Lipi’nin hatırladığına göre her doğum için yeni bir jilet alınıyor, jiletler kaynayan suda sterilize ediliyordu. “Bu imge hafızama kazındı, beni bir hayli korkutuyordu.” diyen Lipi, daha sonra Pakistan’daki bir atölyeye devam ettiği sırada semt pazarında siyah jiletlere rast geliyor. Siyah ve beyaz (gümüş) jiletleri bir araya getirme fikriyle heyecanlanıyor ve bu fikri ilk olarak Edge [Kenar] adlı işinde uyguluyor. “Beni çarpan, herkesin bu işe dokunmak istemesiydi. Jiletler gerçekti ve son derece keskinlerdi, ama bu parıldayan işin kışkırtıcı bir yanı da vardı.” Lipi’nin işlerinde, bir malzeme olarak jiletleri kısmen kesici olmaları gerçeğinin verdiği ilhamla kadınlar için bir başka savunma aracı olabilecek çengelli iğneler izledi – anahtarlar, sivri kalemler veya raptiyeler, hepsi kadınların yanlarında taşıyabilecekleri ve parmaklarıyla kavrayabilecekleri nesnelerdi. “Bu fikir hakkında düşünmeye başladığımda aklıma hep kadınların bu nesneleri yanlarında taşıdıkları ve ‘Tamam, bana dokunabilirsin, ama canın acıyacak’ dedikleri geliyor.”

Lipi, uzun süredir birlikte çalıştıkları sanatçı eşi Mahbubur Rahman’ın önerisiyle, işlerini farklı boyutlara uygulamasına imkân veren ve ihtiyaca göre eğilip bükülebilen kendi jiletlerini üretmeye başladı. Bu jiletleri kullandığı işler The Bizarre and the Beautiful [Acayip ve Güzel] başlıklı sergide, 2011’deki Venedik Bienali’nde Bangladeş Pavyonu’nda yer aldı. O zamandan beri, jiletler Lipi’nin arzularını (küvet, bikini), toplumsal gözlemlerini (kadınların çantaları ve sosyal statüleri) ve kişisel hikâyelerini (çocuklar ve aile) temsil eden öğeleri kuşatıyor. Lipi, “El çantası bilhassa yeni,” diyor, “bir kadın için kişisel bir eşya olarak çantamın içinde ne olduğunu kocam bile bilmez! Yine de kadınların aşırı pahalı çantalara bir düşkünlüğü var, ben de burada oynayabileceğim zarif ve eğlenceli bir şey olduğunu düşündüm.”

Pi Artworks İstanbul’daki sergi Lipi’nin son iki yılda tamamladığı yeni işlerinden bir seçki sunuyor. The Nighty [Gecelik], Touch Me [Dokun Bana], Personal Entity [Kişisel Mevcudiyet] gibi çağrışımlarla dolu başlıkları sayesinde aynı anda hem davetkâr hem ölümcül, hem öfkeli hem hüzünlü görünebiliyor, bir yandan aklınızı çelerken bir yandan sizi geri itebiliyor. Bu işler Lipi’nin kişisel hikâyelerinin ve gözlemlerinin birer göstergesi, yine de soğuk ve beyaz güzellikleri içinde kimsenin dokunmak istemeyeceği bir hassasiyeti barındırıyorlar.

Yorumlar yaparak sesini duyur..!

Yorumda Görünecek İsim

Puan

Yorum

Güvenlik Kodu:

Yorum Ekle