Hatice Güleryüz - Döngülerde İlerlemek

Rampa, 6 Haziran-13 Temmuz 2013 tarihleri arasında Hatice Güleryüz'ün Döngülerde İlerlemek isimli Türkiye'deki ilk kişisel sergisini sunuyor. Tamamı yeni işlerden oluşan sergide fotoğraflar, çizimler, video çalışmaları, bir heykel ve bir ses enstalasyonu yer alıyor.

Uluslararası platformda samimi 8mm film enstalasyonlarıyla tanınan Hatice Güleryüz'ün çalışmaları pek çok farklı ifade ve imge üretimi şekline dayanıyor. Kendini tek bir disiplinin parametreleri ile kısıtlamayan Güleryüz'ün çalışmaları, inşa edilmiş gerçeklikler, bellek ve dil gibi konular üzerine odaklanıyor ve farklı malzemeler/teknikler kullanarak bu kavramların değişik biçim ve ifade olanaklarını araştırıyor. Bir çok disiplinin bir arada kullanılması sanatçının farklı katmanlar oluşturmasına olanak sağlayarak, dikkati işlerin kendi içinde ve birbirleri arasında oluşan anlatılara çekiyor. Döngülerde İlerlemek zıt kutuplar arasında titreşiyor: şairane olan ile maddesel olan, somut olan ile hayali olan, nesnel olan ile kişisel olan, genel olan ile detaylı olan...

Sanatçının çalışmalarındaki ana konulardan birisi bizim gerçeklikle olan ilişkimiz ve -hem kavramsal hem fiziksel açıdan- çevremizdeki dünyayı inşa ve tekrar-inşa ediş yöntemlerimiz. Döngülerde İlerlemek sergisindeki çalışmalar bu süreçlerin dünyadaki kendi konumumuza bağlı olduğunu açık şekilde gösteriyor. Büyük ölçekli fotoğraflardan oluşan Imprints (2012) adlı seride, Kuzey Kaliforniya peyzajına dair fotoğraflar, insanoğlunun çağlardır süregelen yemek, barınak ve benzeri ihtiyaçlarını karşılamak üzere çevresine hakim olma çabalarını kanıtlar nitelikte. Kaba haldeki arazi adım adım küçük parçalara bölünüp tarım arazisine dönüştürülüyor. Yakınlaştığımız zaman arazinin üzerindeki insan yapımı izleri ayırt etmek mümkün. Ama uzaklaştıkça tarım aktivitesine dair bu siyah beyaz görüntüler harika geometrik motiflere dönüşüyor. Kaba arazinin üzerinde daireler ve karelerin oluşturduğu dengeli gruplaşmalar ortaya çıkarak, vahşi ve yabani peyzaja neredeyse simetrik diyebileceğimiz bir düzen getiriyor. Peyzaj bir anda tarımsal işlevini (ve kullanım değerini) geride bırakarak estetik ve sanatsal bir dil ile biçimlenmiş bir gerçekliğe aktarılıyor. Bir kez perspektifimizi değiştirdiğimizde, yani kendimizi topraktan koparıp görüntüye yüksekten baktığımızda, imgenin yaptığı çağrışım da "işlev"den "biçim"e doğru kayıyor ve bu sayede onu (tekrar) anlamlandırabiliyoruz.

Seriye adını veren Imprints (İzlenimler) kelimesi, gerçekliğin inşa ve tekrar-inşasının çifte dinamiğine atıfta bulunuyor: çevremizdeki dünyayı inşa ederek kendi kaderimizi şekillendiriyoruz, ve aynı zamanda kendi hayal gücümüz ve tahminlerimiz vasıtasıyla bu gerçekliği tekrar-inşa edip yorumluyoruz. Bu ikilik, yani pozisyonlar ve bakış açıları arasındaki kaymalar Hatice Güleryüz'ün çalışmalarının bir karakteristiği. Kendisi de mantık yürütmenin zıt ama birbirine bağımlı iki bilimsel modundan -gerçeklikle ilişki kurmanın diğer yöntemi olan- tümdengelim ve tümevarımdan bahsederek bu dinamiğe sık sık değiniyor. "Yukarıdan-aşağıya mantığı" da denen tümdengelim yöntemini kullandığımızda genel olandan detaylandırılmış olana doğru ilerliyoruz; ve tam tersi şekilde tümevarım mantığı ile hareket ettiğimizde detaydan, yani kavramsal "temel"den uzaklaşarak daha genel bir görünüm oluşturuyoruz. İki yöntem de eşit derecede geçerli, bununla birlikte bu yöntemlerin ideolojik göndermeleri de olduğunu görüyoruz. Bunlar sistematik düşünme mantığına dayalı soyutlamalar; ve özel, uyumsuz veya sıradışı olana yer vermiyorlar.

Havadan çekilmiş fotoğrafların karşısındaki duvarda Redacted ismini taşıyan büyük yağlıboya resimlerden oluşan bir seri yer alıyor. Güleryüz, resimlerinde semin olarak geleneksel tuval yerine bir İngilizce sözlükten alınmış sayfaların büyütülmüş imgelerini kullanıyor. Sözlükler -aynı ansiklopediler gibi- ilginçtirler: sistematik ve alfabetik bir şekilde bize şeylerin anlamlarını sunarlar, ve bu sayede çevremizdeki dünyayı dilbilimsel açıdan düzenlemiş olurlar. Dil ve dilin işaret ettiği nesneler arasındaki dolaysız ilişkiye dayalıdırlar, dünyayı nasıl bildiğimize (ve bilmemiz gerektiğine) dair ortak bir görüş birliğini temsil ederler. Dolayısıyla, sözlükler dünyayı sadece tarif etmekle kalmayıp aynı zamanda onunla dil açısından nasıl bir ilişkiye girdiğimizi de belirleyen ideolojik yapılardır.

Halbuki Güleryüz'ün sözlüğünün sayfaları bize "şeylerin anlamını" göstermek yerine güzel figür çizimleri, garip hayali yaratıklar, karalamalar ve renkli örüntülerle dolu. Güleryüz sayfalardaki kelimelere redaksiyon yani düzeltme yaparak yeni bir tabaka ekliyor, onlara öngörülmüş bir "inşa edilmiş gerçeklik" aşılıyor. Seçilen sayfalardaki kelimelerin "un-" yani olumsuzlama ekiyle başlayan (undo, unlearn, untangle gibi) kelimeleri içermesi de bir tesadüf değil. Güleryüz kendi bakış açısını eklemleyerek, geleneksel olarak kabul edilmiş sistemlerle yüz yüze, şeyleri kendi şiirsel yöntemiyle okuyabileceği bir alanı da içeren başka bir boyuta ihtiyaç olduğunu ima ediyor. Redacted'ta ve sergideki diğer işlerde Güleryüz bu boyutu ya mevcut katmanları soyarak, ya da varsayılan netliği bulandıran ve orijinalin gerçekliğini ele geçiren yeni katmanlar ekleyerek yaratıyor.

Hatice Güleryüz'ün işlerinde anlatım asla düz bir çizgi şeklinde ilerlemiyor. Gerçekliğin inşası ve tekrar-inşası çizgiselden ziyade dairesel bir mantık izliyor. Sanatın önceliğinin, tanıdığımız ve bizi tanımlar hale gelmiş olan sistemlerin uzağında veya ötesinde yeni görsel diller, gerçeklikle ilişki kurmak ve onu anlamak için farklı yöntemler icat etmek olduğu savunulabilir. Döngülerde İlerlemek tam da böylesine yeni bir dil sunuyor olabilir, ve bu alana mantıktan ziyade duyular aracılığıyla girmek daha doğru olur.

Yorumlar yaparak sesini duyur..!

Yorumda Görünecek İsim

Puan

Yorum

Güvenlik Kodu:

Yorum Ekle